PCOS
PCOS kenmerkt zich door onregelmatige menstruatiecycli, hyperandrogenisme en de aanwezigheid van meerdere kleine cysten op de eierstokken.
Vrouwen met overgewicht of obesitas hebben een hoger risico op PCOS (53-74%). De exacte oorzaken van PCOS zijn nog niet volledig bekend, maar hyperandrogenisme en hyperinsulinemie spelen een rol. De relatie tussen deze mechanismen is complex en de precieze causale verbanden zijn nog niet volledig begrepen.
Symptomen
Vrouwen met PCOS ervaren vaak onregelmatige menstruatiecycli en symptomen van hyperandrogenisme, zoals overmatige haargroei, acne, en haaruitval. Deze symptomen verschijnen geleidelijk tussen 18 en 39 jaar.
Diagnose
Het vaststellen van de diagnose vereist uitsluiting van andere mogelijke oorzaken, zoals hyperprolactinemie, schildklierdysfunctie, niet-klassieke congenitale bijnierhyperplasie, syndroom van Cushing, ovarium- of bijnier tumoren. Een gedetailleerde anamnese is de eerste stap bij het onderscheiden tussen de verschillende potentiële oorzaken. De Rotterdam-criteria worden algemeen aanvaard als de standaard voor de diagnose van PCOS.
Rotterdam-criteria
De diagnose PCOS wordt gesteld als een vrouw minstens twee van de volgende kenmerken vertoont:
- Onregelmatige menstruatiecycli
- Klinische of biochemische tekenen van hyperandrogenisme
- Aanwezigheid van cysten op de eierstokken (zoals waargenomen bij transvaginale echografie)
Behandeling
De behandeling van PCOS richt zich op specifieke symptomen, waaronder onregelmatige ovulatie, overmatige androgeenproductie, insulineresistentie, en gewichtsbeheer. Gewichtsverlies van 5-10% bij vrouwen met overgewicht kan bijdragen aan het verminderen van de ernst van de symptomen. Medicamenteuze behandeling omvat onder andere het gebruik van gecombineerde hormonale anticonceptiva, metformine en anti-androgene middelen.
Zwangerschap
Voor vrouwen met PCOS die zwanger willen worden, vormt onregelmatige ovulatie vaak een belemmering. De gemiddelde tijd tot zwangerschap is langer, maar met ondersteuning van vruchtbaarheidsbehandelingen kan dit worden verbeterd.
Zwangere vrouwen met PCOS hebben een verhoogd risico op complicaties, waaronder miskramen, overmatige gewichtstoename, zwangerschapsdiabetes, hypertensie, pre-eclampsie, intra-uteriene groeirestrictie, en vroeggeboorte. Regelmatige controle van bloedsuiker en bloeddruk is onmisbaar tijdens de zwangerschap.
Lange termijn
Op de lange termijn lopen vrouwen met PCOS een verhoogd risico op hypertensie, type 2-diabetes, depressie, angst, slaapapneu, en hart- en vaatziekten. Reguliere gezondheidscontroles, waaronder bloeddrukmetingen, lipidenprofieltests, en screening op psychologische symptomen, zijn essentieel voor het beheer van deze langetermijngevolgen.
Conclusie
Vroegtijdige diagnose en behandeling van PCOS zijn nodig om symptomen te verlichten en het risico op langetermijngezondheidscomplicaties te verminderen, zowel voor de vrouw als voor een gezonde zwangerschap. Een diepgaand begrip van de complexe pathofysiologie en het volgen van richtlijnen voor diagnostiek en management zijn essentieel voor effectieve zorg. Het aanpakken van zowel symptomen als langetermijnrisico's is van groot belang voor de algehele gezondheid van vrouwen met PCOS.