Microplastic ontdekt in humaan bloed

Aurora van de Loo
12 april 2022
3 min

In een recente studie heeft men, bij bijna 80% van de monsters, een kwantificeerbare hoeveelheid van plastic deeltjes in het bloed gevonden. Het onderzoeksproject, genaamd IMMUNOPLAST: Human immunotoxicological consequences of plastic particulate pollution, was een samenwerking tussen verschillende onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam en Amsterdam UMC (locatie VUmc) waaronder dr. Heather Leslie en dr. Juan J. Garcia-Vallejo.

Dat chemische verbindingen die in sommige plastics worden aangetroffen, zoals bisfenolen en ftalaten, een negatieve impact hebben op de gezondheid van dier en mens is algemeen bekend. Inmiddels is er ook aandacht voor blootstelling aan kleine plastic deeltjes, want onder andere via voedsel en water is het mogelijk om deze binnen te krijgen.1 Een eerdere studie vond de zogenaamde ‘microplastics’ in humane ontlasting. De resultaten suggereerden daarbij zelfs dat de hoeveelheid plastic deeltjes waaraan baby’s worden blootgesteld significant hoger is dan volwassen.2

Plastic deeltjes meten in humaan bloed

In het huidige onderzoek hield men zich bezig met plastic deeltjes die kunnen worden geabsorbeerd over membranen in het menselijk lichaam. Bloed stroomt door het hele lichaam en mogelijk kunnen plastic deeltjes ook hierin getransporteerd worden. Bovendien is het mogelijk om bloed af te nemen zonder contact met plastic materialen. Daarom is bloed een geschikte matrix voor biomonitoring van plastic deeltjes. Verschillende bestaande technieken werden aangepast om de deeltjes te detecteren en om de concentratie daarvan te bepalen in humaan volbloed.1

Plastic polymeren

In het huidige onderzoek heeft men gekeken naar vijf verschillende polymeren waaronder polyethyleentereftalaat (PET) dat wordt gebruikt om drinkflessen te vervaardigen, gepolymeriseerd styreen (PS) dat vaak wordt gebruikt als voedselverpakking en polyethyleen (PE) wat gebruikt voor het maken van plastic zakken. Polymethyl methylacrylate (PMMA) werd meegenomen omdat het gebruikt wordt in diverse toepassingen in het menselijk lichaam, zoals in tandheelkundig werk. En ook de aanwezigheid van polypropyleen (PP), gebruikt voor de productie van hard kunststof waaruit bijvoorbeeld tuinstoelen en scharnieren bestaan, is onderzocht.1

Contaminatie voorkomen

Plastic deeltjes zitten overal, ook in de lucht, en zouden de resultaten kunnen beïnvloeden. Bij 22 anonieme donoren werd volbloed afgenomen en getest via een systeem waarbij men contaminatie voorkwam. Zo werd bijvoorbeeld gebruik gemaakt van stalen naalden en glazen gehepariniseerde vacutainers en was elk onderdeel van dit systeem getest op achtergrondcontaminatie. Daarnaast werd via een zogenaamd ‘recovery experiment’, waarbij extra monsters van tevoren waren aangevuld met verschillende bekende hoeveelheden plastics, de gevoeligheid en prestatie van de methode bevestigd.1

Resultaten

Men vond kleine plastic deeltjes in de bloedmonsters van 17 (77%) van de 22 donoren. De patronen van polymeertypen en concentraties varieerden per monster. In 11 (50%) van alle monsters zat PET, in 8 (36%) monsters zaten fragmenten van PS en in 5 (23%) bloedmonsters werd de aanwezigheid van PE aangetoond. Daarnaast vond men in 1 monster het vierde polymeer PMMA. Ook PP werd geanalyseerd, maar de waarden lagen onder de grenzen van de kwantificering (<LOQ).1

Conclusie en toekomst

Deze studie is de eerste aanwijzing dat mensen polymeerdeeltjes in het bloed hebben. Inzicht in de blootstelling van deze stoffen bij de mens en het bijbehorende gevaar van een dergelijke blootstelling is nodig om te bepalen of blootstelling aan plastische deeltjes al dan niet een risico voor de volksgezondheid vormt.1

Het is nog onbekend waar de deeltjes uiteindelijk belanden en wat de impact daarvan is. Daarnaast is nog niet duidelijk of de deeltjes zich in het bloedplasma bevinden of getransporteerd worden door specifieke celtypen (en in hoeverre dergelijke cellen betrokken kunnen zijn bij het verplaatsen van plastic deeltjes over de mucosa naar de bloedbaan). Sommige zijn waarschijnlijk gelokaliseerd in immuuncellen, terwijl andere mogelijk vastgehecht zijn aan eiwitten, lipidedeeltjes, andere plastic deeltjes of het vasculaire endotheel. En als plastic deeltjes in de bloedbaan inderdaad worden gedragen door immuuncellen, rijst ook de vraag, of dergelijke blootstellingen de immuunregulatie of de aanleg voor ziekten met een immunologische basis beïnvloeden.1

Met dank aan dr. Heather Leslie en dr. Juan J. Garcia-Vallejo

Referenties:

1.  Leslie et al. Environ. Int. 2022; https://doi.org/10.1016/j.envint.2022.107199
2.  ZonMw. https://www.zonmw.nl/nl/onderzoek-resultaten/life-sciences-health/programmas/project-detail/microplastics-health/immunoplasthuman-immunotoxicological-consequences-of-plastic-particulate-pollution/
3.  Zhang et al. Environ. Sci. Technol. Lett. 2021; https://doi.org/10.1021/acs.estlett.1c00559

Deel blog: