Levonorgestrel
Noodanticonceptie is een belangrijk onderdeel van de reproductieve gezondheid en kan een cruciale rol spelen in situaties waarin ongewenste zwangerschap dreigt. Er zijn drie keuzes bij noodanticonceptie, namelijk de koperspiraal en de morning-afterpil (MAP) met levonorgestrel of ulipristal. Levonorgestrel wordt vaak gebruikt. Het remt de ovulatie, waardoor bevruchting wordt voorkomen. Levonorgestrel is alleen effectief als noodanticonceptie wanneer het wordt toegediend vóór, maar niet na de ovulatie. Levonorgestrel voorkomt namelijk zwangerschap door de luteïniserende hormoonpiek te blokkeren of uit te stellen, waardoor het ovulatieproces wordt verstoord; dit effect is beperkt tot toediening vóór het begin van de luteïniserende hormoonpiek, maar niet wanneer het wordt ingenomen nadat de luteïniserende hormoonpiek is begonnen, een moment waarop geslachtsgemeenschap het meest waarschijnlijk leidt tot zwangerschap. Levonorgestrel heeft geen effect op de spermafunctie, de bevruchting of de implantatie. De geaccepteerde effectiviteit van levonorgestrel is gebaseerd op de resultaten van een onderzoek uit 1998 waarin levonorgestrel 95% van de verwachte zwangerschappen voorkwam bij inname binnen 24 uur na onbeschermde seks, 85% bij inname binnen 25-48 uur en 58% bij inname binnen 49-72 uur. Het toedienen van een ander medicijn zou in dit geval kunnen helpen de effectiviteit van noodanticonceptie te verhogen.2,3
Piroxicam
Piroxicam wordt als NSAID meestal voorgeschreven voor de behandeling van pijn, ontsteking en koorts geassocieerd met aandoeningen zoals artritis, gewrichtspijn en menstruatiepijn. Piroxicam remt bepaalde enzymen die betrokken zijn bij het ontstaan van ontstekingen, waaronder cyclo-oxygenase (COX) ook wel bekend als prostaglandinesynthetase. Prostaglandines zijn echter ook betrokken bij het vrijkomen van de rijpe eicel en het innestelen van een eicel in de baarmoeder na ovulatie. De inhibitie van COX door piroxicam heeft een effect op de ovulatie zelf en het verkleint mogelijk de conceptiekans.2,4
Onderzoek
Dit was een gerandomiseerd dubbelblind placebogecontroleerd onderzoek in Hong Kong. De mogelijke synergetische werking van een COX-remmer in combinatie met levonorgestrel werd onderzocht.1
Vrouwen die binnen 72 uur na onbeschermde geslachtsgemeenschap levonorgestrel nodig hadden, werden gerekruteerd. De vrouwen ontvingen onder toezicht een enkele dosis levonorgestrel 1-5 mg plus piroxicam 40 mg (piroxicam-groep) of levonorgestrel 1-5 mg plus placebo (placebogroep). Bij follow-up, 1-2 weken na de eerstvolgende verwachte menstruatie, werd de zwangerschapsstatus vastgesteld door middel van anamnese of een zwangerschapstest. De primaire uitkomst was het percentage zwangerschappen dat werd voorkomen van het aantal dat werd verwacht op basis van een vastgesteld model. 860 vrouwen (430 in elke groep) namen deel. Vrouwen die gerandomiseerd waren om de geneesmiddelen te ontvangen en die de follow-up voltooiden, werden geanalyseerd.1
Resultaten
Eén van 418 van de voor analyse in aanmerking komende vrouwen in de piroxicam-groep was zwanger, vergeleken met zeven van 418 vrouwen in de placebogroep (p=0,036). Het percentage verwachte zwangerschappen zonder anticonceptie werd geschat op 4,5% (19/418) in beide groepen. Levonorgestrel plus piroxicam voorkwam dus 94,7% (18/19) van de verwachte zwangerschappen, vergeleken met 63,4% (12/19) voor levonorgestrel plus placebo. Er waren geen significante verschillen tussen de twee groepen in het percentage vrouwen met een vervroegde of uitgestelde volgende menstruatie of in het bijwerkingenprofiel.1
Conclusie
Orale piroxicam gelijktijdig toegediend met levonorgestrel verbeterde de werkzaamheid van noodanticonceptie in deze studie. Volgens de onderzoekers kan gelijktijdige toediening van piroxicam klinisch worden overwogen als levonorgestrel de voorkeursoptie is.1
2 min
