Verminderde cognitieve functie mogelijk onderdeel van het normale verouderingsproces

In het onderzoek van Kocagoncu et al. (2022) heeft men zich gericht op een cognitief kwetsbare subgroep. Cognitief kwetsbaar is daarbij gedefinieerd als het hebben van een verminderde cognitieve functie in afwezigheid van subjectieve geheugenklachten, of een klinische diagnose van dementie, milde cognitieve stoornis (MCI) of andere neurologische verklaring. Cognitieve kwetsbaarheid zou een voorbode kunnen zijn van de ziekte van Alzheimer, maar zou ook een eindpunt kunnen zijn van een normaal spectrum van cognitieve veroudering.

Opzet onderzoek

In het onderzoek werden de hersenen van volwassenen met een verminderde cognitieve functie vergeleken met die van volwassenen met een MCI of de ziekte van Alzheimer (AD) en gezonde volwassen controles. Naast het meten van de cognitie met verschillende testen werden structurele en neurofysiologische eigenschappen beoordeeld – hersenstructuur met MRI en hersenactiviteit met EEG en MEG.

Cognitief zwakke hersenen vergelijkbaar met controles

De volwassenen met een verminderde cognitieve functie presteerden net als volwassenen met MCI slechter op cognitieve testen dan controles. Hun hersenstructuur en -activiteit leken verder juist op die van de gezonde controles: atrofie in regio's zoals de hippocampus, die typisch is voor volwassenen met AD, kwam niet voor bij volwassenen met een verminderde cognitieve functie

Conclusie

De hersenen van de deelnemers met een verminderde cognitieve functie leken meer op hersenen van de controlegroep dan op die van mensen met de ziekte van Alzheimer of een milde cognitieve stoornis. De onderzoekers suggereren dat mensen met een verminderde cognitie een spectrum van normale veroudering vertegenwoordigen in plaats van de beginnende ziekte van Alzheimer, ondanks dat er sprake kan zijn van een vergelijkbaar cognitief functioneren.

Voorzichtigheid geboden

Cognitieve kwetsbaarheid zou te maken kunnen hebben met levensstijlfactoren – waarvan vele omkeerbaar en aanpasbaar zijn – zoals fysieke activiteit, stress, opleiding en cardiovasculaire gezondheid. Voorzichtigheid is geboden alvorens aan te nemen dat cognitieve kwetsbaarheid betekent dat er sprake is van een latente ziekte van Alzheimer. Cohorten van oudere volwassenen met lage cognitieve prestaties moeten dan ook niet geïnterpreteerd worden als representatief voor ongediagnosticeerde ziekte van Alzheimer.

Referenties

1. Persbericht Eurekalert van 10 januari 2022. Cognitive decline not always a sign of Alzheimer’s disease. Verkregen via https://www.eurekalert.org/news-releases/939221, op [14-01-2022]
2. Kocagoncu E, Nesbitt D, Emery T, et al; Cambridge Center for Ageing and Neuroscience. Neurophysiological and Brain Structural Markers of Cognitive Frailty Differ from Alzheimer's Disease. J Neurosci. 2022; https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.0697-21.2021