Epilepsie is een veel voorkomende neurologische aandoening die vaker voorkomt bij kinderen, ouderen en mensen met een verstandelijke beperking. Daarnaast komen met het ouder worden steeds meer hersenaandoeningen voor, welke ook epilepsie kunnen veroorzaken. Door de vergrijzing komen er steeds meer ouderen met zogenaamde late-onset epilepsie. Eerder onderzoek suggereerde al dat het risico op late-onset epilepsie zou kunnen worden verhoogd door vasculaire risicofactoren. Hierbij kan men denken aan hypertensie als vastgestelde risicofactor voor een beroerte welke op zijn beurt ook een risicofactor is voor epilepsie. Hypertensie zou dus een vasculaire risicofactor kunnen zijn (Hesdorffer, 1996). Daarnaast is ook gesuggereerd dat deze vasculaire risicofactoren zelf nauw betrokken zijn bij epilepsie. Er is steeds meer bewijs voor het belang van hypertensie en problemen in de kleine bloedvaten (in de hersenen: SVCD) bij epileptogenese, hoewel meer onderzoek op dit vlak gewenst is (Emsley, 2020).
In de huidige studie is de rol van modificeerbare vasculaire risicofactoren in het voorspellen van late-onset epilepsie onderzocht.
Framingham Heart Study: risicofactoren en epilepsie
Gegevens van de Framingham Heart Study (FHS), een doorlopende studie begonnen in 1948, zijn gebruikt. In het nakomelingencohort van deze studie worden de gezondheidsresultaten van kinderen van de oorspronkelijke deelnemers, aan de hand van gezondheidsonderzoeken om de 4 jaar, gevolgd. Er zijn gegevens gebruikt van 2.986 mensen welke tussen 1991 en 1995 aan het vijfde onderzoek deelnamen en destijds minimaal 45 jaar oud waren.
Gegevens over vasculaire risicofactoren zijn verzameld via medische dossiers. Er werd gesproken van hypertensie bij een systolische bloeddruk van ≥ 140 mm Hg, een diastolische bloeddruk van ≥ 90 mm Hg en bij het gebruik van antihypertensiva. Er werd verder gekeken naar de aanwezigheid van andere risicofactoren: diabetes, cholesterolgehalte, rookstatus, hart- en vaatziekten, beroerte en body mass index (BMI).
Om te screenen op epilepsie of aanvallen werd in de medische dossiers ook gekeken naar zelfgerapporteerde aanvallen en het gebruik van anti-epileptica. Daarnaast werden beeldvorming van de hersenen en elektro-encefalografie (EEG), cardiale en andere relevante gegevens gebruikt om gevallen van epilepsie vast te stellen.
Hypertensie is geassocieerd met een hoger risico op epilepsie
Er werden in het cohort 55 gevallen van epilepsie geïdentificeerd, waarvan er 26 zeker, 15 waarschijnlijk en 14 verdacht waren. Deze deelnemers waren gemiddeld 73,8 jaar oud op het moment van de mogelijke diagnose.
Hypertensie bleek geassocieerd te zijn met een bijna 2-voudig hoger risico op epilepsie (hazard ratio [HR]: 1,93, 95% confidence interval [CI]: 1,10 - 3,37, p=0,022). Na het uitsluiten van mensen die antihypertensiva gebruikten bleek hypertensie gelinkt aan een 2,44-voudig hoger risico op het ontwikkelen van epilepsie (HR: 2,44, 95% CI: 1,36 - 4,35, p = 0,003). Verder was elke 10 mm Hg verandering in systolische bloeddruk geassocieerd met een 17% hoger risico op het ontwikkelen van epilepsie. Voor de andere risicofactoren werd geen verband met epilepsie gevonden.
Conclusie
Geconcludeerd wordt dat hypertensie een risicofactor voor epilepsie is. Daarbij hield hypertensie verband met een bijna 2-voudig hoger risico op het ontwikkelen van epilepsie op latere leeftijd. Dit risico was hoger voor degenen die geen medicatie gebruikten om hun bloeddruk te reguleren. Verder onderzoek is nodig om de onderliggende mechanismen van het verband te begrijpen.
Advies
Het is op basis van dit observationele onderzoek niet mogelijk om causaliteit tussen onderzochte factoren aan te tonen, maar het bouwt voort op bestaande kennis. Het benadrukt volgens de onderzoekers het belang van levensstijl, regelmatige lichaamsbeweging en een lage zoutinname om de bloeddruk onder controle te houden als een belangrijke manier om de morbiditeit te verminderen. Regelmatige bloeddrukcontrole, vooral bij mensen boven de 50 jaar, wordt aangemoedigd.
Referenties
1. Stefanidou M, Himali JJ, Devinsky O, Romero JR, Ikram MA, Beiser AS, et al. Vascular risk factors as predictors of epilepsy in older age: The Framingham Heart Study. Epilepsia 2021; https://doi.org/10.1111/epi.17108
2. Hesdorffer DC, Hauser WA, Annegers JF, Rocca WA. Severe, uncontrolled hypertension and adult-onset seizures: a case-control study in Rochester, Minnesota. Epilepsia 1996; https://doi.org/10.1111/j.1528-1157.1996.tb00644.x
3. Emsley HCA, Parkes LM. Seizures in the context of occult cerebrovascular disease. Epilepsy Behav. 2020: https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2019.06.039
3 min
