Biomarkers voor immuuntherapie:wat weten we, wat weten we nog niet, en welke recente inzichten hebben we m.b.t. PD-L1 en TMB?

prof.dr. M. van den Heuvel, longarts RadboudUMC

Biomarkers zijn onmisbaar voor diagnostiek en monitoring van de behandeling met immuuntherapie bij NSCLC. We zijn echter onvoldoende in staat om precieze tests te gebruiken, stelt prof.dr. Michel van den Heuvel. TMB zou volgens hem de biomarker van de toekomst moeten zijn. 

Een biomarker is een meetbare indicator van één of andere biologische toestand of conditie (bijvoorbeeld een pathogeen proces of reactie op een interventie). Biomarkers zijn van belang voor de diagnose van NSCLC, maar spelen ook een rol bij monitoring, bepalen van de prognose en bepalen van de respons op een behandeling. 

Welke eisen er aan een biomarker worden gesteld, is afhankelijk van de context van gebruik. Zo zijn er voor het beslissen tot escalatie of de-escalatie van de behandeling veel accuratere tests nodig dan voor bijvoorbeeld monitoring (gaat het goed met de huidige behandeling?). 

PD-L1 versus TMB

De ontwikkeling van biomarkers verloopt in een aantal stappen, waarbij er vaak veel aandacht is voor analytische validatie (bepalen van de sensitiviteit, specificiteit, accuratesse, enzovoorts) en veel minder voor klinische validatie (bepalen of een test in de praktijk ook echt werkt zoals bedacht). 

PD-L1 en TMB zijn beide biomarkers die van pas kunnen komen bij het bepalen van het type behandeling ; immuuntherapie, chemotherapie of immuuntherapie + chemotherapie. Beide test hebben een vergelijkbare sensitiviteit en specificiteit. Toch wordt in de huidige praktijk met name gebruik gemaakt van PD-L1, omdat deze test reeds eerder beschikbaar was en de “companion test” is die volgens het label van de huidige immuuntherapeutica  ingezet moet worden. 

Optimalisatie van PD-L1

PD-L1 bepaling is voor pathologen erg arbeidsintensief. Bovendien is er nogal eens ongelijkheid in de beoordeling van een biopt door verschillende pathologen. Deep learning en AI kunnen helpen om de techniek te verbeteren. Uit onderzoek blijkt dat het AI-algoritme in veel gevallen dezelfde score geeft als een meerderheid van de pathologen. Toch wordt ook een deel van de patiënten door AI duidelijk anders gescoord dan door pathologen. Wellicht  heeft dit te maken met de mate van PD-L1 expressie. Naar verwachting heeft verdere optimalisatie van PD-L1 weinig invloed voor klinische toepassingen voor de behandelaars. 

TMB en respons op behandeling

Wat dat betreft valt er meer te verwachten van TMB. TMB is een maat voor genetische instabiliteit van de tumorcel. Het raakt bijvoorbeeld verhoogd bij langdurige blootstelling aan UV-licht of tabaksrook. Een hoog TMB is in verschillende studies geassocieerd met een goede respons op doelgerichte therapie en immuuntherapie. TMB zou een bruikbare test kunnen zijn bij het voorspellen van de respons op immuuntherapie, alleen of in combinatie met andere genetische testen.