AI in de zorg: praktische toepasbaarheid

Botbreuken herkennen met AI

In de zorg heeft AI veel te bieden. Beerend Gerats van het Meander AI en Data Science Center vertelt: “AI klinkt natuurlijk heel spannend, maar in de praktijk bestaan onze dagen veelal uit werken achter de computer. In het AI en Data Science Center zijn we dagelijks bezig met data verzamelen, algoritmes ontwikkelen, en software testen. Er komt dus veel coderen bij kijken. Tegelijkertijd is ons uiteindelijke doel om met deze technologie de zorg te verbeteren en dan is het belangrijk om de klinische context goed te begrijpen. We hechten dus veel waarde aan het testen van onze ontwikkelingen in een medische omgeving, zoals de operatiekamer.”

Beerend geeft aan dat het mooi zou zijn als AI-toepassingen echt klinische waarde gaan hebben. En één van de innovatieve AI-toepassingen in Meander sluit hier dan ook perfect op aan.

AI op de radiologieafdeling

Op de afdeling Radiologie wordt gebruik gemaakt van ‘Gleamer’, een AI-systeem dat helpt bij het herkennen van botbreuken op röntgenfoto’s. Radioloog Maarten Nix vertelt hierover: “De kans dat er een fractuur gemist wordt, is nog kleiner. Gleamer werkt dus eigenlijk als een second reader, als een tweede heel nauwkeurig werkende radioloog om ons te helpen bij de diagnose. Als wij bijvoorbeeld een hele grote fractuur hebben gezien, dan ziet Gleamer op de rand van de foto ook nog vaak een fractuurtje wat wij eventueel over het hoofd zouden kunnen zien, omdat we denken van; ik heb die grote fractuur al gezien.”

Hoewel AI een krachtig hulpmiddel is, blijft menselijke expertise noodzakelijk. Maarten geeft hierover aan: “Gleamer is niet zaligmakend. Ze (AI-systemen, red.) zijn heel goed in het detecteren van fracturen, maar soms schieten ze hun doel voorbij en geven dan iets aan als een fractuur wat eigenlijk geen fractuur is. Dus daar is onze expertise belangrijk.” Daarom blijven radiologen de eindverantwoordelijkheid dragen voor de diagnose.

AI bij het instellen van de röntgencamera

Naast de detectie van botbreuken wordt AI ook gebruikt om röntgenfoto’s nauwkeuriger en efficiënter te maken. Rosalie van de Groep, medewerker Radiologie, geeft aan dat het AI-systeem voor de röntgencamera de juiste hoogte bepaalt en de contouren afstelt. Hiermee valt hetgeen wat men wil bekijken, bijvoorbeeld de longen, precies binnen het beeld. Rosalie staat aan de andere kant van de kamer om de röntgencamera in te stellen: “Het AI-systeem bedenkt dat hier de longen allemaal in het veld zitten van deze patiënt. Als je een andere patiënt pakt dan kan je het met die knopjes weer verstellen. Het voordeel is dat je afstand hebt tot de patiënt. Dat je goed kan kijken van; klopt dit? En dat je eigenlijk natuurlijk zo goed mogelijk onderzoek doet en niet meer of minder op de foto zet dan nodig. Dat is eigenlijk het mooie ervan”

Het AI-systeem zorgt er dus voor dat röntgenfoto’s nauwkeuriger zijn en dat patiënten minder worden blootgesteld aan onnodige straling.

AI voor efficiënter gebruik van de operatiekamer

Een andere belangrijke toepassing van AI in Meander Medisch Centrum is het optimaliseren van het gebruik van de operatiekamers. Door middel van videostreams en data-analyse wordt gemonitord wanneer operatiekamers leeg staan, zodat deze tijd efficiënter benut kan worden. Mogelijk kunnen wachttijden voor operaties worden verkort.

Beerend legt uit: “Met het tekort van personeel die we tegenwoordig hebben en omdat de operatiekamer een dure omgeving is, wil je niet dat er te lange tijden zijn waarin de operatiekamer leeg staat. Deze momenten willen we vangen en meten, samen met de herkenning van andere logistieke problemen, door het gebruik van AI. Aan de hand van deze metingen kunnen we weer keuzes maken om de logistieke processen rondom de operatiekamers te verbeteren.”

Voorbeeld van de diepte-opnames die in de operatiekamer worden gemaakt in het Meander MC voor het vinden van logistieke knelpunten. De dieptebeelden worden gebruikt zodat mensen onherkenbaar in beeld zijn. In de onderste afbeelding wordt duidelijk hoe een AI-algoritme de personen in de ruimte kan herkennen.

Toepasbaarheid van AI in de toekomst

De toepassingen van AI in de zorgsector blijven zich ontwikkelen. Volgens Erik van Goor, manager Communicatie bij Meander, is het belangrijk en zal AI alleen maar belangrijker worden in de toekomst: “De verwachting is dat het nog belangrijker wordt. Dit zijn slechts een paar voorbeelden hier in het ziekenhuiswaar we onderzoek naar doen en waar we het ook al toepassen. Maar de verwachting is dat het toepassingsgebied van AI veel groter gaat worden.”

Beerend voegt toe dat het ook wel spannend is: “Je laat het leren als het ware over aan de computer, dus het is lastig om precies te weten hoe de AI een taak heeft geleerd of uitvoert. Met onze kennis vanuit de praktijk en over AI proberen we daar wel meer inzicht in te krijgen. En ja, dan kan het gewoon heel veel bieden voor de toekomst.”

AI biedt enorme kansen in de medische wereld. Meander laat zien dat AI niet iets van de verre toekomst is, maar een technologie die nu al direct kan worden ingezet om de zorg te verbeteren.

Met dank aan: Beerend Gerats, AI-specialist en Erik van Goor, manager Communicatie & Fondsenwerving werkzaam bij Meander Medisch Centrum.